Беларусь гатовая стварыць з Расіяй сумеснае прадпрыемства па рэалізацыі электраэнергіі з будучай беларускай АЭС пры выкананні пэўных умоваў. Так, Мінск патрабуе, каб большая частка прыбытку заставалася ў Беларусі. Ліст з адпаведнай прапановай накіраваў першы віцэ-прэм'ер Беларусі Уладзімір Сямашка свайму расійскаму калегу Ігару Сечыну.
Акрамя таго, Мінск лічыць, што ў адзінай эканамічнай прасторы Расіі, Беларусі і Казахстана павінен быць забяспечаны «недыскрымінацыйны доступ» да магістральных сетак. Эксперты лічаць, што калі Масква, якая цяпер праз «Інтэр РАТ ЕЭС» кантралюе экспартна-імпартныя аперацыі, не пагодзіцца на дадзеныя ўмовы, супрацоўніцтва з Беларуссю ў электраэнергетыцы можа быць практычна замарожанае.
У пачатку 2010 года стварэнне расійска-беларускага СП было умовай расійскага боку пры абмеркаванні параметраў выдачы Масквой крэдыту на будаўніцтва АЭС у Беларусі.
Крыніца расійскай газеты «Коммерсант«, знаёмая з сітуацыяй, растлумачыла, што першапачаткова Беларусь была згодная даць расійскаму боку кантрольны пакет у СП. Аднак потым Беларусь запатрабавала роўных умоваў і магчымасці ў перспектыве павелічэння сваёй долі. Па словах эксперта, гэта паставіла пад пытанне само стварэнне СП, бо расійскаму боку такая канструкцыя нецікавая. У гэтым выпадку не выключана, што Мінск будзе вымушаны шукаць іншы крыніца сродкаў на будаўніцтва АЭС.
Расія адмовілася прадставіць «недыскрымінацыйны доступ» да сваіх сетак
Разам з тым, прапанову беларускага боку забяспечыць «недыскрымінацыйны доступ» да сетак у рамках адзінай эканамічнай прасторы, у тым ліку і транзіту, падтрымаў таксама Казахстан. Але ў лісце Уладзіміра Сямашкі гаворыцца, што расійскі бок 26 жніўня на трохбаковай відэаканферэнцыі адмовіўся ўключаць паняцце «недыскрымінацыйны» ў тэкст пагаднення краін-членаў адзінай эканамічнай прасторы аб забеспячэнні доступу да паслуг натуральных манаполій ў электраэнергетыцы.
Як растлумачыла крыніца «Коммерсанта», доступ да расійскіх сетках мог бы дазволіць Мінску рэалізаваць транзіт электраэнергіі з Казахстана. У дадзены момант транзіт электраэнергіі праз Расію не вядзецца: У «Інтэр РАТ» з Казахстанам і Беларуссю заключаны асобныя дамовы аб пастаўках.
Недыскрымінацыйны доступ да прапускной здольнасці сетак будзе азначаць адмову ад манапольнага становішча «Інтэр РАТ» на рынках экспарту-імпарту электраэнергіі, адзначыў старэйшы аналітык ИФК «Метрополь» Сяргей Бейдзен. Ён лічыць, што такое змяненне сітуацыі не ў інтарэсах расійскай кампаніі.
