Міністры замежных спраў Германіі (Гіда Вестэрвеле), Польшчы (Радаслаў Сікорскі), Швецыі (Карл Більт), Чэхіі (Карэл Шварцэнберг) апублікавалі сумесны артыкул, у якім рашуча заявілі, што адносіны паміж Еўрапейскім саюзам і прэзідэнтам Беларусі Аляксандрам Лукашэнкам пасля 19 снежня не могуць застацца ранейшымі. На думку еўрапейскіх міністраў, падзеі ў Сербіі ў 2000 годзе пры прэзідэнце Слабадане Мілошавічу "блякнуць на фоне падзей у Мінску 19 снежня".
«У апошнія месяцы расла надзея на тое, што ягоныя (Аляксандра Лукашэнкі — Тэлеграф) словы можна ўспрымаць сур’ёзна. Ён паабяцаў запрасіць на выбары міжнародных назіральнікаў, і ён выканаў сваё абяцанне. Ён казаў пра вялікія магчымасці для апазіцыі падчас выбарчай кампаніі, і некаторыя паляпшэнні былі. ЕС у адказ прыпыніў дзеянне санкцый і шчодра прапанаваў весці палітычны дыялог, рэалізоўваць эканамічнае супрацоўніцтва і аказваць фінансавую дапамогу. У руху ў гэтым кірунку зацікаўлены як Еўропа, так і беларускі народ», — гаворыцца ў сумеснай артыкуле міністраў, апублікаваным 23 снежня ў газеце «The New York Times» пад загалоўкам «Лукашэнка, які прайграў».
Аднак, на думку аўтараў артыкула, прэзідэнцкія выбары ў Беларусі разбурылі гэтыя планы і надзеі на супрацоўніцтва Беларусі і Еўропы. Па словах міністраў замежных спраў, падлік галасоў на выбарах ператварыўся ў фарс.
«У справаздачах незалежных назіральнікаў працэс падліку галасоў ацэньваецца як «дрэнны» або «вельмі дрэнны» прыкладна на палове выбарчых участкаў, на якіх яны прысутнічалі, і ёсць падставы меркаваць, што на іншых участках сітуацыя была яшчэ горшай. Стала відавочна, што былі ўказанні не лічыць галасы, а выдаць загадзя агавораны вынік», — адзначылі міністры ў сваім артыкуле.
Міністры: Лукашэнка пабаяўся «зневажальнага другога тура»
«Немагчыма даведацца аб рэальным выніку выбараў, але абсалютна відавочна, што абвешчаны вынік недэмакратычны і нелегітымны. Магчыма, Аляксандр Лукашэнка зразумеў, што не атрымае 50% галасоў, неабходных для таго, каб пазбегнуць зневажальнага другога тура, у якім яму давялося б супернічаць з адзіным кандыдатам ад апазіцыі», — заявілі Карл Більт, Карэл Шварцэнберг, Радаслаў Сікорскі і Гіда Вестэрвеле.
Міністры замежных спраў асудзілі ўлады за тое, што адбылося непасрэдна пасля выбараў — разгон акцыі пратэсту, затрыманні яе ўдзельнікаў, збіццё апазіцыйных дзеячаў. «Палітвязні сталі новай рэальнасцю Беларусі. Рэпрэсіі — новы курс дзяржавы», — адзначылі замежныя міністры замежных спраў. Па іх словах, Еўропа даўно ўжо не бачыла нічога падобнага. «Тое, што Слабадан Мілошавіч (прэзідэнт Югаславіі ў 1997 — 2000 годзе — Тэлеграф) спрабаваў зрабіць у Сербіі ў 2000 годзе, блякне перад тым, што адбываецца ў Беларусі. Успамінаецца ўвядзенне ваеннага становішча ў Польшчы ў 1981 годзе», — гаворыцца ў артыкуле еўрапейскіх міністраў.
Міністры: ЕС з гэтага часу не будзе шчодры да Беларусі
Разам з тым Карл Більт, Карэл Шварцэнберг, Радаслаў Сікорскі і Гіда Вестэрвеле перакананыя, што «рэжым не вечны». Яны лічаць, што нядаўнія падзеі не толькі паўплываюць на пазіцыю Еўрасаюза, які з гэтага часу не будзе так шчодра выдаваць Беларусі крэдыты, але таксама адпудзіць патэнцыяльных інвестараў ад «краіны, што праявіла такую непавагу да законаў».
«ЕС грунтуецца на каштоўнасцях правоў чалавека, дэмакратыі і законнасці. ЕС не застанецца ў баку ад грубых парушэнняў гэтых каштоўнасцяў у еўрапейскім рэгіёне. Наладжванне кантактаў з Аляксандрам Лукашэнкам у дадзены момант здаецца марнай тратай часу і грошай. Ён свой выбар зрабіў — і гэты выбар супярэчыць ўсім, за што выступае ЕС», — гаворыцца ў артыкуле еўрапейскіх міністраў.
Міністры: ЕС не пакіне Беларусь на парозе «цёмнай эпохі»
У той жа час аўтары артыкула падкрэслілі, што кантакты еўрапейскіх структураў з тымі прадстаўнікамі беларускага грамадства, хто прытрымліваецца дэмакратычных каштоўнасцяў у сваёй дзейнасці, працягнуцца і нават паглыбяцца.
«Мы іх не пакінем, мы ім не здрадзім цяпер, калі іх краіна, магчыма, знаходзіцца на парозе новай цёмнай эпохі. Лепшая праверка нашых каштоўнасцяў — гэта тое, што мы можам зрабіць для бяссільных. Еўропа не павінна застацца нямой», — заявілі міністры замежных спраў.
